2024-01-05

0113 Kiel homoj konservis manĝaĵojn antaŭ la invento de fridujo

En multaj aspektoj, moderna vivo estas tre facila kompare al kiel vivo estis pli ol 130 jaroj antaŭe. Nun, oni povas simple meti aferojn en fridujon, kaj kiel disponi de freŝaj manĝaĵoj dum pli ol semajno. Oni ne plu bezonas serĉi manĝaĵojn ĉiutage, la manĝaĵo jam estas en hejmo, kaj ĝi ne estas nur greno, terpomo aŭ pastaĵo.

Kiel ili faris antaŭe? Kompreneble, ne ĉiuj havis kelon kiu povis funkcii kiel fridujo. Homoj uzis (kaj ankoraŭ uzas) diversajn teknikojn, kiuj povas plilongigi la daŭron de manĝaĵoj antaŭ ol ili iĝas nemanĝeblaj aŭ venenaj pro mikroorganismoj kiuj ankaŭ volas manĝi.

La plimulto de la teknikoj konsistas je igi la manĝaĵon netaŭga por konkurantaj mikroorganismoj. Bedaŭrinde, tiuj teknikoj foje igas la manĝaĵon malpli bonsanaj por ni, sed samtempe, ili kontribuis al la plilarĝigo de monda kuirarto.

- Salado: tio konsistas je aldoni multege da salo, tiom ke mikroorganismoj ne plu povas disvolviĝi (salo kutime detruas ĉelojn pro osmozo). Salo ankaŭ sorbas humidecon. Tiu tekniko estis tre ofte uzata por viandoj. Alia varianto, nomita peklado, estas meti la manĝaĵojn en akvon kiu estas plena je salo. Tiu tekniko restas ofte uzata por legomoj.

- Sekado: per forno aŭ sub suno, akvo estas forigata de la manĝaĵo. Manĝaĵo malpli humida estas malpli interesa por mikroorganismoj. Tiu tekniko estis populara por fruktoj, legomoj kaj viandoj. Ĝi fakte ankoraŭ estas tre populara por fruktoj, por havi malpezajn manĝaĵojn riĉajn je energio!

- Fermentado: per tiu tekniko, oni uzas mikroorganismojn por iom ŝanĝi la manĝaĵojn. Ili estas "amikaj" mikroorganismoj, kiujn oni elektas, kiuj kreas medion kiu protektas de la malamikaj mikroorganismoj. La rezulto ofte estas acida. Tiel oni produktas ekzemple saŭrkraŭton, jogurton kaj kimĉion.

- Sukerado: per aldoni amason da sukero, la manĝaĵo iĝas malideala por mikroorganismoj. Tio okazas ĉar la sukero sorbas akvon. Tiu tekniko ĉefe estis uzata por fruktoj, sed ĝi ankoraŭ estas uzata por fari "tradiciajn" sukeraĵojn. Evitu manĝi tion, ili enhavas multe tro da sukero.

- Kovrado per graso: en kelkaj regionoj de la mondo, estis tradicio konservi viandon per meti ĝin en poton, kaj kovri ĝin per besta graso. La graso agas kiel protekta tavolo kiu preventas kontakton inter la aero kaj la viando. Multaj putrigaj mikroorganismoj bezonas freŝan aeron por multobliĝi. Tamen, evitu manĝi aferojn konservitajn tiel, ĉar ĝi ne donas sufiĉe da sekureco kompare al metala aŭ vitra konservujo. (Kie manĝaĵo estas kuirita, kaj aero forigita antaŭ ol esti fermita).

Persone, mi preferas uzi mian fridujon. Estas multe malpli da laboro. Granda komforto de moderna vivo estas ke oni povas manĝi diversajn aferojn sen suferi pro manĝaĵa veneniĝo ĉiumonate.

undefined