Tradicia ekonomio pri varoj estas linia:
La linio komenciĝas je la prenado de aferoj el la naturo, kaj la linio finiĝas je la ĵetado de aferoj al la naturo.
Ekzemplo estas borado por elpreni nafton, transformi ĝin al plasto, kiu poste estas uzata en multe pli kompleksaj produktoj. Je la fino la produktoj estas "eluzitaj" kaj forĵetitaj. Se oni malbonŝancas, la plasto troviĝas en la naturo kaj poluas ĝin, se oni malpli bonŝancas ĝi estas bruligita kaj ĝi nun poluas la aeron.
Ĉiu produkto sekvas similan linion: la minado por metaloj por poŝtelefonoj, la farado de manĝaĵo (kio prenas nutraĵojn el la grundo), ktp ktp.
Tiu linia ekonomio kaŭzas du problemojn:
- La natura medio iĝas pli kaj pli malriĉa
- Rubaĵoj (produktoj kiuj ne plu havas uzon, je la fino de la linio) akumuliĝas
La solvo estas zorgi ke la linio neniam finiĝu. Esence: anstataŭ havi rektan linion, oni havu cirklon, kie la fina produkto povu esti uzata por io alia.
Oni nomas tion recikligo. Ekzemplo de tio estas uzi manĝaĵajn restaĵojn kiel kompoŝton (kio nutras teron), aŭ purigi kaj reuzi metalon de la kovriloj de potoj. (Tial oni devas apartigi rubaĵojn: tio parte helpas recikligon.)
Per ekonomio kiu estus tute cirkla, oni povus senĉese konsumi produktojn. La naturo ne estos detruita kaj ni ne estos dronigitaj sub restaĵoj. Bedaŭrinde pri multaj varoj la "cirklo ne estas fermita", tial oni evitu aĉeti aferojn kiujn ne estas recikligeblaj (aŭ ne estas recikligataj).
La beleco de cirkla ekonomio estas ke nenio estas rubaĵo: ĉio havas valoron kaj ĉio povas esti forprenita kaj uzata de iu alia. Tiel aperas novaj profesioj kiuj specialiĝas pri disigi produktojn por recikligi ilin. Granda sukceso okazas kiam recikligi estas ekonomie pli valore ol daŭre preni aferojn de la natura medio.
Estas grave zorgi ke nia ekonomio de varoj iĝu pli kaj pli cirkla, ĉar tio donas sendependecon pri la natura medio. Se okazas klimata katastrofo (kio nun okazas) aŭ geopolitika milito, per cirkla ekonomio oni havas pli da ŝanco povi daŭre produkti la gravajn varojn kaj servojn.
La rakonto de varoj (subtekstoj en Esperanto disponeblaj): https://www.youtube.com/watch?v=9GorqroigqM