2024-04-22

0221 Esperanto pli komprenebla en bruaj lokoj

Iu menciis ke Esperanto povas esti malfacile aŭdebla en bruaj lokoj pro tio ke kelkaj gravaj informoj estas esprimataj per diferenco de nur unu sono. Eĉ ekster brua loko, ekzista risko de miselparolo aŭ de misaŭdo.

Oni povus altigi la "komunikan fideblecon" de Esperanto per aldoni pli da redundeco. Eblas fari tion sen tro malsimpligi la lingvojn (do sen genroj kaj sen kompleksaj verbaj fleksioj).

Ĉio estas memvola kaj nedevigita, simile al kiel kelkaj Esperantistoj diras "sepen" anstataŭ "sep" por ke estu pli da diferenco kun "ses" (kiun ili foje elparolas kiel "sis").

Jen kelkaj simplaj ideoj kiuj ne postulas multe da memorado:

- Por la pasinta tempo (-is), oni povus uzi "-ist" anstataŭe. Tio estas aldono de unu sono, do tio restus kompreneble por homoj kiuj ne konas tiun alternativon. Tio kreus pli grandan diferencon kun "-i", "-as" kaj "-os".

- Por la pronomoj, oni povus ripeti konsonanton. Ekzemple "mi" estus "mim", "vi" estus "viv", "li" estus "lil" ktp.

Do, se oni estus en brua loko, kaj oni volas esti pli bone komprenata, oni povus diri "Mim parolist kun lil" anstataŭ "Mi parolis kun li".

(Tiu solvo ne estas uzebla por posedaj pronomoj, kaj nur parte uzebla por la akuzativa formo, sed tio estas pli bona ol nenio, kaj tio ne devigas memori apartan vokalon por ĉiu pronomo.)

Homoj kiuj timas ke tia komunika helpilo detruos Esperanton ne paniku. Ĉio de Esperanto estas konservata. Tio nur estas aldona ŝanco, kiu neniam bezonas esti skribata.