2023-10-16

0032 La ekonomio de Nauro

 Nauro estas eta insulo de 21 kvadrataj kilometroj en la oceano Pacifiko.

Ĝi havas iom malpli ol 11 000 loĝantoj, kaj ĝi estas sendependa lando.

Ĝi estis unu el la plej riĉaj landoj laŭ nombro de loĝantoj.

Kiel? Per la minado kaj vendado de fosfato al aliaj landoj.

Fosfato estas potenca sterko, kaj la insulo plenas je ĝi.

La mineralo formiĝis per tavoloj de birdaj fekaĵoj dum multege da jaroj.

La tuta ekonomio de la insulo fokusiĝis sur la ekspluatado de ĉi tiun natura riĉeco.

80% de la surfaco de la insulo estis minita.

Sed ĉirkaŭ la jaroj 1990, ne plu estis sufiĉe da fosfato.

Kaj la lando ne sukcesis diversigi siajn fontojn de mono.

Ne eblas facile kultivi sur la surfacoj, kiuj estis minitaj.

Nun la lando estas malriĉa, kaj la loĝantaro havas la plej altan elcenton de trodikeco.

Nun, la ĉefaj fontoj de mono estas:

- La vendado de la rajto de fiŝkapti en la teritoriaj akvoj.

- La ricevado de mono pro internacia helpo.

- Kaj la prizorgado de prizono por Aŭstralio.

La malbonstato de la ekonomio de la lando estas ofte uzata kiel simbolo de la risko de havi ekonomion kiu ne estas sufiĉe diversa.

Nun la lando estas preskaŭ tute dependa de Aŭstralio.

Kio estas rekta rezulto de la misuzado de ilia natura riĉeco.

Ekzistas esprimo "la malbeno de natura riĉeco", laŭ kiu lando kun iu natura riĉeco (kiel nafto) havas la riskon tro fokusiĝas sur tiu natura riĉeco, kaj pro tio forgesas investi sur aliaj industriaj aŭ servaj kampoj.

Estas tipa ekzemplo de pensado por mallonga tempo kontraŭ pensado por longa tempo.