2024-04-07

0206 Tradukiloj ne povas tute anstataŭi paroli realvive la saman lingvon

Iu asertis en helplingva servilo ke kiam AI estos sufiĉe bona, homoj ne plu lernos helplingvojn.

Mi klare ne konsentis pri tio. La utilo de helplingvo ne povas esti reduktita al eviti la bezonon traduki (ankaŭ ekzistas la sinesprima, distra kaj kultura aspektoj...).

Sed se oni parolas nur pri tradukiloj, eĉ se la nunaj (DeepL kaj ChatGPT) estas tre bonaj, ili ne estas facile uzeblaj en realvivaj konversacioj. Elparoli frazon, kaj atendi ke la tradukilo tradukas ĝin prenas tro da tempo. Tio estas ĝena ĉar la alia devas atendi. Plie, la neeblo certiĝi ke la tradukilo bone tradukis donas malagrablan senton.

Lingvoj povas esti tre malsamaj: kelkaj lingvoj preferas meti informon je la komenco de frazo, dum aliaj je la fino (simple rigardu la pozicion de verboj en la nederlanda kaj germana). Ĉu aŭskultantoj pretas atendi la tutan daŭron de frazo antaŭ ol povi aŭdi/legi aŭtomate tradukitan frazon kiu estas sufiĉe fidinda? (Naturaj lingvoj malofte havas liberan vortordon kiel Esperanto kie oni povas konstrui frazon vorto post vorto laŭ la ordo de kiam informo venas al onia cerbo.)

Mi jam ĉeestis plurlingvan diskuton pere de tradukistoj en la sidejo de UNESKO, mi povas diri ke tio ne estis tute glata. Estas relative multe da atendado. Mi ne imagas ke homoj volos fari tion dum longa tempo, kaj certe ne en ilia libera tempo.

Lingvoj ankaŭ malsamas de aliaj manieroj kie tradukiloj ne povas helpi: kelkaj lingvoj devigas informojn kiuj ne estas devigataj en aliaj (ekzemple: la genro de la homo kiun oni priskribas). Se oni tradukas de lingvo kiu devigas tiun informon je adjektivoj al lingvo kiu ne devigas, kiel la tradukilo povas scii ĉu la genra informo estas grava aŭ ne?

Ankoraŭ estas for la tempoj kiam tradukiloj povos rekte (kaj sufiĉe bone) legi kuntekstojn kaj intencojn kaj antaŭvidi frazojn el la cerbo de homoj.

En pli posta artikolo, mi skribos kial ankoraŭ indas lerni helplingvon kiel Esperanton EĈ se aŭtomataj tradukiloj tradukos rapide kaj perfekte.