2024-03-28

0196 Konkoj de moluskoj turniĝas laŭ la sama direkto

 La konko de multaj moluskoj turniĝas kiam ĝi kreskas. La plej konata ekzemplo estas la heliko. Se oni ne scias tion, oni povus kredi ke la maniero kiel la konko kreskas estas iom hazarda, sed ne.

La direkto de la kresko estas difinita de la specio. Kelkaj specioj estas horloĝ-direktaj, kaj kelkaj specioj estas kontraŭ horloĝ-direktaj. Ene de specio havi la alian formon estas tre malofta.

Pli surprize: pli ol 90% de la specioj estas horloĝdirektaj. La resto estas kontraŭhorloĝdirekta, kaj kelkaj esceptoj havas ambaŭ.

En specio kie ambaŭ ekzistas, povas okazi ke la horloĝdirektaj individuoj estas genetike malsimilaj de la kontraŭhorloĝdirektaj. La formo de la konko havas influon sur la eblo seksumi, do individuoj de malsama grupo havas malpli da reprodukta sukceso.

Sed kial 90% de specioj estas horloĝdirektaj? Ĉu maniero rotacii estas pli avantaĝa ol alia? Sciencistoj ne konsentas pri vera fizika avantaĝo. La sola avantaĝo konata estas povi pli facile seksumi kun individuoj de la sama specio se ĉiuj uzas la saman direkton.

Specioj horloĝdirektaj estas horloĝdirektaj ĉar ili heredis tiun genetikan trajton. Ili ne vere decidis nek havas apartan profiton de la direkto.

Tre verŝajne, la evoluo hazarde elektis direkton, kaj daŭre pluiras en tiu direkto, ĉar sekvi alian direkton ne estas oportuna.

Oni povas facile imagi paralelan mondon kie en la arbo de vivo, la unuaj konkoj estis kontraŭhorloĝdirektaj, kaj transdonis tiun trajton al preskaŭ ĉiuj modernaj konko-specioj kiuj spiraliĝas.

La venonta fojo kiam vi trovos konkon, rigardu kiel ĝi turniĝas. Tre verŝajne ĝi estas horloĝdirekta, kaj vi povas kontroli tion per vidi kie troviĝas la truo: se la centro de la spiralo rigardas la ĉielon, la truo devus troviĝi dekstre (horloĝdirekta estas ankaŭ nomata "right-handed" Angle.)

https://www.youtube.com/watch?v=U0T-9fyOZxU