2023-10-08

0024 Novaj malkovritaj insuloj

 A) Oni ofte kredas ke la surfaco de la Tero estas tute konata.

Sed ne, oni regule malkovras novajn insulojn.

Ekzemple, en Antarkto, pro la fando de glaĉeroj, oni vidas de tempo al tempo novajn insulojn.

Sed tio ne estas la sola kialo de malkovro de novaj insuloj.

B) Foje novaj insuloj aperas pro vulkanismo en oceano.

Lafo solidiĝas pro kontakto kun malvarma akvo kaj novaj submaraj montetoj aperas, ĝis kiam ili iras super akvo.

Tiel, Japanio ofte havas novajn insulojn.

En Vikipedio, estas bona listo de la insuloj kiuj aperis lastatempe.

C) Alia fonto de insuloj estas tertremoj.

Ekzemple, en 2013 aperis insulo en Pakistano, post forta tertremo.

Sed post 3 jaroj, ĝi malaperis en la akvon pro sia propra pezo.

Kiam ĝi ekzistis, la akvo ĉirkaŭ la insulo estis bona reproduktejo por fiŝoj.

D) La lasta fonto de insuloj kiun mi volas mencii estas la artefaritaj insuloj.

La plej bonaj ekzemploj troviĝas en Nederlando.

Tie insuloj nomitaj "polderoj" estas kreitaj por loĝi, kultivi, protekti kontraŭ maro.

Sed foje ankaŭ kiel grandaj naturrezervejoj por birdoj.

https://earthobservatory.nasa.gov/images/149755/ice-lost-island-found

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_islands_created_since_the_20th_century

https://earthobservatory.nasa.gov/images/82146/earthquake-births-new-island-off-pakistan


https://earthobservatory.nasa.gov/images/148799/zuiderzee-works